Za nami kolejna edycja Małopolskiej Nocy Naukowców, która już tradycyjnie odbyła się w ostatni piątek września. Program prezentowanych wydarzeń skierowany był głównie do dzieci i młodzieży w różnym wieku i przygotowany został przez 14 jednostek Uniwersytetu Pedagogicznego: Bibliotekę Główną, Instytut Biologii, Instytut Historii i Archiwistyki, Instytut Fizyki, Instytut Nauk Technicznych, Instytut Psychologii, Instytut Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych w organizacji, Instytut Geografii, Instytut Malarstwa i Edukacji Artystycznej, Instytut Matematyki, Instytut Nauk o Informacji, Instytut Sztuki i Designu, Instytut Nauk o Bezpieczeństwie oraz Instytut Informatyki. W instytutach w prezentację programu i organizację wydarzeń chętnie włączali się również studenci i koła naukowe.
Całość wydarzenia w naszej Uczelni koordynowali Martyna Czagan z Biura Nauki i kierownik projektu MNN na Uniwersytecie Pedagogicznym dr Bartłomiej Zyśk z Instytutu Biologii. Naszą uczelnię tego wieczoru odwiedziło około 2460 osób.
Instytut Nauk Technicznych zaoferował sześć wydarzeń o charakterze popularnonaukowym, których tematyka dotyczyła roli techniki i nowoczesnych technologii w kształtowaniu środowisk inteligentnych i przyjaznych naturze. Przygotowane pokazy i warsztaty umożliwiły uczestnikom zapoznanie się między innymi z nowoczesnymi metodami wytwarzania (druk 3D), technikami badawczymi (na przykład pomiarami temperatury kamerą termowizyjną), czy obsługą robotów przemysłowych. Ponadto widzowie mieli możliwość obserwacji zmian kąta polaryzacji wiązki światła oraz zapoznania się z budową i sposobem działania centrali telefonicznej i kineskopowych odbiorników TV.
W Instytucie Matematyki skoncentrowano się na działaniach polegających na angażowaniu gości w przygotowane przez nas wydarzenia. Prelegenci zapraszali gości do aktywnego udziału w warsztatach, wykładach, pokazach oraz salonach gier planszowych i logicznych. Największym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty origami oraz zajęcia z kostkami Rubika. Bardzo duże zainteresowanie uczestnicy okazali również matematycznemu escape roomowi, wydarzeniu dedykowanemu młodszym uczestnikom.
Instytut Informatyki przeprowadził warsztaty „I Ty możesz zostać architektem” na których zachęcano do tworzenia nowych rozwiązań z wykorzystaniem ekologicznych i przyjaznych dla środowiska materiałów. Warsztaty „Robotyka bez Robotów” przybliżyły z kolei wykorzystanie zagadnień z obszarów sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego przydatne przy rozwiązywaniu problemów urbanistycznych i z życia codziennego.
Program w Instytucie Psychologii obejmował krótki wykład konwersatoryjny oraz warsztaty. Podczas spotkania przedstawiono uczestnikom definicje oraz podstawowe mechanizmy działania stresu. W dyskusji z uczestnikami poruszono problematykę funkcjonowania człowieka w dużych aglomeracjach miejskich, zwrócono również uwagę na aspekt zdrowia psychicznego. Następnie zostały omówione podstawowe oddechowe techniki relaksacyjne, które zaprezentowano przy pomocy gogli VR. Zwrócono uwagę na możliwość wykorzystania prezentowanych technik podczas codziennego funkcjonowania w wielkomiejskim środowisku. Dodatkowo, uczestnicy mieli także możliwość wzięcia udziału w treningu uważności, także z wykorzystaniem technologii VR.
Biblioteka Główna UP zorganizowała wykład „Słowem i obrazem. Najważniejsze wypowiedzi znanych fotografów”. Podczas spotkania omówione zostały głosy polskich oraz zagranicznych fotografów, z których wielu zapisało się w historii fotografii dzięki celnym wypowiedziom. Za każdym z tych głosów kryje się bogate doświadczenie ich autorów. Wybranym uwagom teoretycznym towarzyszył pokaz znanych lub mniej znanych fotografii.
Wykład w Instytucie Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych w organizacji, który odbył się w ramach Małopolskiej Nocy Naukowców 2022, odnosił się do elektromobilności i wpisał się tematycznie w misję Unii Europejskiej (zarówno w ramach dyskusji o zmianach klimatycznych, jak i odpowiedzi w jaki sposób tworzyć inteligentne i zielone miasta). Zwrócono uwagę na wyzwania stojące przed władzami publicznymi zarówno w wymiarze inwestycji infrastrukturalnych, jak i promowania wykorzystania zielonych źródeł transportu, w tym komunikacji zbiorowej opartej o zeroemisyjny transport autobusowy. Spotkanie pokazało jednocześnie punkty krytyczne, w których dyskusja o elekromobilności w Polsce i Europie wymaga przedefiniowania i refleksji, tak nad realizmem proponowanych terminów wprowadzania elektromobilności w Polsce i UE, jak i nad szansami szybkiej transformacji przestrzeni pozamiejskich w Polsce ku elektromobilności.
Instytut Biologii także poruszył wiele zagadnień wpisujących się w misje tematyczne Unii Europejskiej, zarówno pod względem zmian klimatycznych, jak i ochrony wód, zdrowej gleby i żywności. Największą popularnością cieszyły się warsztaty „Emulsje w kosmetyce” i „Detektyw środowiskowy na tropie”. Podobną frekwencję miały warsztaty dla najmłodszych „Kleszcz czyha w trawie”, które prowadzone były bez ograniczeń wiekowych i bez rejestracji. Podczas warsztatów „Emulsje w kosmetyce” uczestnicy mogli poznać sposoby wykonywania kosmetyków z naturalnych składników roślinnych. Ponieważ do ich produkcji nie używa się związków syntetycznych – kosmetyki te mają pozytywny wpływ na skórę i zdrowie człowieka oraz, w większości, nie wymagają wykonywania testów na zwierzętach. Pod hasłem „detektyw środowiskowy” kryły się zajęcia dotyczące zanieczyszczenia wód i gleby metalami ciężkimi i ich wpływu na środowisko oraz organizmy żywe. Warsztaty o kleszczach skierowane były do najmłodszych uczestników, gdzie poprzez zabawę i zajęcia plastyczne dzieci poznawały różne tajemnice z życia małych pajęczaków, którymi są kleszcze.
W ramach Małopolskiej Nocy Naukowców w Instytucie Bezpieczeństwa przeprowadzono wykład dotyczący sytuacji politycznej na Bałkanach. Odbyło się szkolenie z zakresu pierwszej pomocy, w ramach którego uczestnicy mogli wziąć udział w symulacji dachowania, zderzenia czołowego przy prędkości 20 km/h oraz przy pomocy „alkogogli” poznać skutki spożycia alkoholu dla orientacji przestrzennej. Uczestnicy brali również udział w szkoleniu z zakresu pierwszej pomocy, ćwiczyli na fantomach tamowanie krwi, zabezpieczanie ran, rezystancje, obsługę AED.
W tym roku pokazy, doświadczenia, warsztaty i wykłady prowadzili wymienieni poniżej pracownicy naukowi Uniwersytetu Pedagogicznego:
- z Instytutu Biologii: dr Marzena Albrycht; dr hab. Beata Barabasz-Krasny, prof. UP; dr hab. Anna Barbasz, prof.UP; dr Laura Betleja; dr Piotr Bieniek; dr hab. Łukasz Binkowski, prof. UP; dr Anna Chrzan; dr Paweł Cieśla; dr Barbara Dyba; dr Katarzyna Gawrońska; dr hab. Gabriela Gołębiowska, prof. UP; dr Agnieszka Kania; dr hab. Małgorzata Kłyś, prof. UP; Ewa Korzeniak; dr hab. Robert Kościelniak, prof. UP; dr Barbara Kreczmer; dr Tomasz Łaciak; dr hab. Michał Nosek; dr hab. Magdalena Nowak-Chmura, prof. UP; dr Jakub Oliwa; dr Lidia Orłowska; dr Zandi Peiman; dr hab. Krzysztof Piksa, prof. UP; dr hab. Elżbieta Rudolphi-Szydło, prof. UP; dr Grzegorz Rut; dr Iwona Stawoska; mgr inż. Marzena Tatarczuch; dr hab. Waldemar Tejchman, prof. UP; dr hab. Alicja Walosik, prof. UP; dr hab. Ewa Żesławska, prof. UP; mgr Aleksandra Izdebska; mgr Anna Kocoń; mgr Agnieszka Tatoj;
- z Biblioteki Głównej: dr Marcin Kania; mgr Michał Górski;
- z Instytutu Fizyki: dr hab. Irena Jankowska-Sumara, prof. UP; dr inż. Magdalena Krupska-Klimczak; mgr inż. Tomasz Potaczek; mgr inż. Przemysław Gwizd; mgr inż. Katarzyna Matysiak; mgr inż. Dominika Knap; mgr Bartłomiej Zakrzewski;
- z Instytutu Historii i Archiwistyki: dr hab. Wiktoria Kudela-Świątek; dr Natalia Bursiewicz; dr Bartosz Drzewiecki; dr Marcin Gadocha; dr Hubert Mazur;
- z Instytutu Informatyki: mgr. inż. Janusz Mazur; mgr Patryk Mazurek;
- z Instytutu Malarstwa i Edukacji Artystycznej: dr Krzysztof Marchlak; mgr Sebastian Bożek;
- z Instytutu Matematyki: mgr Marek Janasz; mgr Łukasz Merta; dr Karol Gryszka; dr Daniel Wójcik; dr Magdalena Lampa-Baczyńska; dr Paweł Solarz;
- z Instytutu Bezpieczeństwa: dr Aleksandra Zdeb; dr Przemysław Mazur; mgr Magdalena Bubak; mgr Żaneta Zając; mgr Andrzej Ziarko;
- z Instytutu Nauk o Informacji: dr Sabina Kwiecień; dr Adam Bańdo; dr Beata Langer; dr Piotr Andrusiewicz;
- z Instytut Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych w organizacji: mgr Paweł Ostachowski; mgr inż. Marzena Ryskala; mgr inż. Lidia Radwanek;
- z Instytutu Nauk Technicznych: dr hab. inż. Krzysztof Ziewiec, prof. UP; dr hab. Andrzej Kruk; dr inż. Wiktor Hudy; dr inż. Marcin Kowalski;
- z Instytutu Psychologii: mgr Wiktor Potoczny; mgr Jakub Wasilewicz;
- z Instytutu Geografii: dr Agnieszka Brzosko-Sermak; dr Renata Rettinger; dr Agnieszka Ciurej; dr hab. Anna Wolska, prof. UP; dr Anna Winiarczyk-Raźniak;
- z Instytutu Sztuki i Designu: Piotr Szewczyk; Wiktoria Sznajder; Radek Klasa; Beata Sroka; Elżbieta Pastuszko; Maria Wojewodzic;Konrad Pokryka; Sebastian Polak; Patrycja Poręba; Julia Kudlik; Julia Olaś; Aleksy Szeląg; Zofia Wołosz; Judyta Ciba; Anita Rychter; dr Witold Winek; mgr Michał Tokarz; mgr Marcin Koterwa; mgr Andrzej Gąsiorowski.
Dziękujemy również wszystkim studentom, uczniom i wolontariuszom, którzy włączyli się w przeprowadzenie wydarzeń Małopolskiej Nocy Naukowców. Już teraz czekamy na kolejną, przyszłoroczną edycję wydarzenia.