fot. Marcelina Woźnicka
Decyzją Senatu RP w bieżącym roku obchodzimy 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika oraz 480. rocznicę jego śmierci i zarazem publikacji dzieła „De revolutionibus Orbium Coelestium”. Nasza Uczelnia włączyła się w obchody 19 lutego 2023 roku, czyli w dniu urodzin astronoma okolicznościową konferencją popularno-naukową.
Na zakończenie jubileuszowego Roku Mikołaja Kopernika Instytut Nauk Technicznych zorganizował 28–29 listopada 2023 roku dwudniowy Festiwal (Kopernikaria. Festiwal im. Mikołaja Kopernika) poświęcony jednemu z największych twórców w dziejach nauki polskiej. Festiwal rozpoczął koncert muzyki inspirowany niebem, następnie zaproszeni wykładowcy z UJ, IFJ PAN, AGH, OAKJ, PK oraz UKEN wygłosili prelekcje zarówno dotyczące teorii heliocentrycznej i rewolucji kopernikańskiej, jak również jej wpływu na współczesne badania naukowe (między innymi nad ciemną materią).
fot. Marcelina Woźnicka
fot. Marcelina Woźnicka
Pamięć o Mikołaju Koperniku to nie tylko liczne pomniki (w Krakowie jest ich siedem), ulice i szkoły jego imienia, nie tylko krater na Księżycu czy pierwiastek w tablicy Mendelejewa, ale przede wszystkim zasady naukowego badania świata. Kosmologiczna zasada kopernikańska o jednorodności Wszechświata i uniwersalności praw przyrody stanowi fundament współczesnej nauki.
Podczas Festiwalu im. Mikołaja Kopernika przedstawiono następujące wykłady:
- „Kopernik jako obrońca a fizyka sportów walki” – dr Wiktor Parol (Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk, popularyzator nauk ścisłych),
- „Osiągnięciach krakowskich fizyków w CERNI-e – odkrywanie tajemnic Wszechświata” – prof. dr hab. inż. Iwona Grabowska-Bołd (Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH),
- „Kopernik – przewidywania na temat atomowej budowy materii” – prof. dr hab. inż. Andrzej Zięba (Wydział Fizyki AGH),
- „Odkrycie pierwiastka 112 Copernicus” – prof. dr hab. Andrzej Warczak,
- „Teoria strun – hipoteza opisująca budowę Wszechświata” – dr hab. Leszek Hadasz (Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ),
- „Matematyka w epoce Kopernika” – dr Zdzisław Pogoda, prof. UJ (Wydział Matematyki i Informatyki UJ).
Wśród słuchaczy dominowali uczniowie krakowskich liceów i techników, w szczególności uczniowie V LO w Krakowie.
Ponadto pracownicy Obserwatorium Astronomicznego UKEN na Suhorze aktywnie uczestniczyli w wielu wydarzeniach jubileuszowych takich jak: Światowy Kongres Kopernikański (Toruń-Olsztyn-Kraków), 16. Międzynarodowa Olimpiada z Astronomii i Astrofizyki (Chorzów), XLI Zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego (Toruń), panel popularyzujący naukę „Rok Kopernika: Kosmos i my” (IF UŚ Katowice), prelekcje w szkołach średnich (na przykład w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego im. Mikołaja Kopernika w Krakowie).