III Konferencja międzynarodowego projektu badawczego o dziejach psychoanalizy w polsko-niemiecko-żydowskim kontekście kulturowym „Powrót wypartego? Psychoanaliza i dziedzictwo totalitaryzmów w XXI w.”

„Powrót wypartego” to odkryta przez Freuda tendencja do powtarzania nieprzepracowanej przeszłości w postaci symptomów. Na trzeciej konferencji chcielibyśmy postawić pytanie, czy „antyliberalny zwrot” w Polsce i w krajach postkomunistycznych, ale również zauważalny w Niemczech i w innych krajach zachodnioeuropejskich, jest symptomem nieprzepracowanego dziedzictwa totalitaryzmów ubiegłego wieku? A może stanowi on wyraz nowej regresji do archaicznych lęków i politycznie manipulowalnej agresji wobec wyzwań procesów globalizacyjnych, które nie mogą zostać zintegrowane przy pomocy dotychczasowych mechanizmów demokratycznych.

Czy obecny kryzys liberalnej demokracji i załamywanie się projektu europejskiego są zjawiskami przejściowymi, czy też mają głębsze korzenie w przeobrażeniach kulturowo-społecznych naszych czasów?

Psychoanaliza jako dziedziczka europejskiego oświecenia powstała pod znakiem społecznej i jednostkowej emancypacji. Projekt Freuda łączył trzy elementy: etykę samopoznania, krytyczną hermeneutykę kultury oraz psychoterapię. W trakcie jej historycznego rozwoju psychoanaliza zaczęła dominować jako terapia.

Chcemy postawić pytanie o krytyczny potencjał współczesnej psychoanalizy. Czy ofiarowuje ona adekwatne narzędzia poznawcze dla zrozumienia mechanizmów niepokojących zjawisk społecznych? Czy może stać się na nowo społecznie zaangażowaną, krytyczną nauką i praktyką?

Program konferencji

Współpraca
Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Pedagogiczny Kraków, International Psychoanalytic University Berlin, Narodowy Program Rozwoju Humanistyki Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polskie Towarzystwo Psychoanalityczne, Fundacja Alexandra Humboldta, POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich, Polska Akademia Nauk.

Komitet naukowy i organizacyjny
Ewa Kobylinska-Dehe (IPU Berlin, IFiS PAN), Paweł Dybel (IFiS PAN, Warszawa, UP Kraków), Katarzyna Prot-Klinger (APS, Warszawa), Karolina Szymaniak (Uniwersytet Wrocławski), Ludger M. Hermanns (Karl Abraham Institut, Berlin), Ewa Głód (PTPa, Warszawa).
Języki konferencji: angielski, polski