Wystawa fotografii Piotra Bieńka „Portret nieportretowalnego”

Cykl „Portret nieportretowalnego” należy do szeregu moich cykli fotograficznych dotyczących podobieństw form i znaczeń w różnych skalach i kontekstach. Poszukiwania w tym obszarze stały się moim wiodącym zainteresowaniem artystycznym. Natura tych podobieństw wydaje mi się interesującym tematem eksploracji artystycznej – a szczególnie fotograficznej. Fotografia bowiem (oczywiście niemanipulowana), mimo różnych jej nieobiektywności, pokazuje faktyczne istnienie takich podobieństw form. W pewien sposób opisuje świat, zwraca uwagę na rzeczywiście istniejące związki wizualne. Dostrzeżone subiektywnym okiem, zinterpretowane przez subiektywny umysł, pokazane w indywidualny sposób, ale jednak istniejące. Zauważone, nie wygenerowane, nie wymyślone.

Tym razem tematem są próby sportretowania czegoś, czego „z natury” nie podejrzewalibyśmy o możliwość sportretowania. Kiedy jednak zacznie się patrzeć w ten sposób, okazuje się, że nieożywione otoczenie wręcz czeka na odkrycie takiej jego strony. Obrazy zaczynają przychodzić same, jakby mówiły: „Oto jestem, objawiam ci się, sfotografuj mnie. I mnie. I mnie..”. I okazuje się, że sformułowanie „z natury” nabiera innego, odwrotnego znaczenia: „z natury” takie spojrzenie pasuje. Powstałe obrazy pasują do siebie wzajemnie. Pasują nawet parami, ujawniając dodatkową warstwę możliwości ich postrzegania i wzajemnej spójności. Czy zatem „ludzkie oblicze” nie jest właściwe jedynie dla ludzi?

Aktualna sytuacja – pandemia koronawirusa i przewidywania, że wobec postępującej globalizacji i zmian klimatycznych takie okresy będą się powtarzać – nieoczekiwanie stawia dodatkowe pytanie: czy wobec konieczności fizycznej izolacji społecznej zaczniemy personifikować otoczenie? Czy takie spojrzenie na przedmioty stanie się powszechne wobec powszechniejącej tęsknoty do kontaktu z drugim człowiekiem nie przez płaski ekran (albo i tylko przed zmysł słuchu), lecz bezpośrednio twarzą w twarz? I to widoczną twarzą, nie zasłoniętą? Trójwymiarową, namacalną.

Albo z innej strony: czy sztuczna inteligencja, coraz lepiej rozpoznająca twarze i postacie, też rozpoznałaby w zaprezentowanych motywach „coś do sportretowania”? Czy taki sposób patrzenia i kojarzenia jest właściwy tylko dla człowieka? Czy w ogóle pozostanie jeszcze coś „właściwego tylko dla człowieka” w świecie coraz bardziej wyrafinowanej AI? Czy sztuczna inteligencja przedefiniuje lub wręcz przeskaluje nawet sferę uczuć, tak jak ma to miejsce w oscarowym filmie „Ona” (Her, 2013)? Może za daleko odbiegam skojarzeniami od „Portretu nieportretowalnego”... Ale chyba to dobrze, że sztuka prowadzi poza samą siebie i nie zamyka refleksji na samej sobie. Piszę to jako autor, który przecież – po zakończeniu prac – staje się również odbiorcą. Mam nadzieję, że i Ty, Drogi Widzu, podzielisz moje refleksje oglądając prace.

Piotr Bieniek

Relacja z otwarcia wystawy

Piotr Bieniek – artysta fotografik, członek rzeczywisty ZPAF oraz Fotoklubu RP, posiada tytuł AFIAP. Nauczyciel fotografii, egzaminator OKE w zawodzie fototechnik. Jako pracownik naukowy Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie prowadzi między innymi dwa cykle wykładów ogólnouczelnianych o tematyce fotograficznej oraz zajęcia popularyzujące fotografię. Absolwent AGH, doktor nauk chemicznych.

Jak pisze: „W fotografii interesuje mnie forma i sens obrazu niezależnie od tego, do jakiego gatunku on należy. Fotografuję to, co wydaje mi się interesujące tematycznie lub wizualnie. W konsekwencji tematyka moich fotografii jest zróżnicowana. Jednak szczególnie zaciekawiło mnie podobieństwo form i znaczeń w różnych skalach i kontekstach”.

Autor kilkunastu wystaw indywidualnych. Współautor licznych wystaw zbiorowych. Wiele jego prac uczestniczyło w międzynarodowych salonach pod patronatem FIAP i PSA, zdobywał również nagrody i wyróżnienia w prestiżowych międzynarodowych konkursach Px3 (Prix de la Photographie, Paris), London International Creative Competition, International Photography Awards, Moscow International Foto Awards.